Met het oog op de uitdagingen met betrekking tot verslavingen en risicoreductie is dit thematisch dossier ontworpen voor u, Brusselse sociaal-gezondheidsprofessional, om de begeleiding van uw begunstigden te vergemakkelijken. Het bevat een breed scala aan middelen, lokaal aangepast om zo dicht mogelijk bij uw werkomstandigheden te staan. 

U vindt er een grote verscheidenheid aan materialen voor opleiding, informatie en begeleiding, systematisch gerangschikt in thematische rubrieken:

• “Te lezen” : artikelen (wetenschappelijk of niet), rapporten, boeken over the onderwerp.
• “Te bekijken” : films, documentaires, videoclips.
• “Te beluisteren” : podcasts, radiocolumns, audioboeken, audiodocumentaires.
• “Voor bewustmaking” : didactische of educatieve materialen, flyers, infographics, spellen.
• “Voor begeleiding” : locaties, praatgroepen, diensten die uw beginstigden kunnen begeleiden.
• “Voor deelname” : evenementen, themadagen, conferenties, webinars over het onderwerp. Deze bronnen zijn zorgvuldig geselecteerd om uw expertise te verrijken en u van operationele hulpmiddelen te voorzien.

Goed om te weten

In Brussel is risicobeperking een centrale pijler van verslavingspreventie (zie Plan Global de Sécurité et de Prévention de la Région de Bruxelles-Capitale). Deze strategie draait rond het voorkomen of beperken van gezondheids- en maatschappelijke schade als gevolg van het gebruik van legale (alcohol, geneesmiddelen, …)² of illegale psychoactieve middelen (drugs) of verslavend gedrag met of zonder middelen (gokken, beeldschermen, seks, …). Risicobeperking is zowel gericht op de algemene bevolking als op mensen in complexere situaties (met een verslaving). Wie deze benadering hanteert, erkent dat de aanpak van verslaving en van de ermee gepaard gaande risico’s realistischer en gunstiger is dan bij strategieën die gericht zijn op onthouding.

Publicaties over tabaks- en alcoholgebruik zijn al verschenen in onze ‘Info Preventie’, respectievelijk in mei en februari 2025.

Aandachtspunten voor professionals

• Opleiding volgen en informatie inwinnen: Door meer kennis te verwerven over verslavend gedrag, producten, gebruikspatronen en risicobeperkende praktijken, krijg je een beter inzicht in de situaties waarin mensen zich bevinden, zonder deze te bagatelliseren of te dramatiseren, zodat je hen beter kunt begeleiden.

• Niet-oordelende en inclusieve aanpak: Iedereen, ongeacht het soort verslaving, moet toegang hebben tot begeleiding door algemene diensten. Deze diensten weigeren echter vaak begeleiding zolang het gebruik voortduurt, wat bijdraagt aan stigmatisering. Gebruik mag geen criterium voor uitsluiting zijn.

• Sociale banden als therapeutisch middel: Voor veel mensen komt het grootste leed voort uit sociale isolatie, meer nog dan uit hun verslaving  (zie Federaal Onderzoeksprogramma Drugs). Het herstellen of aangaan van banden – vriendschappelijk, familiaal, emotioneel – is een volwaardige interventie, maar wordt te vaak verwaarloosd.
• Netwerken: Je staat niet alleen in complexe situaties. In Brussel bestaan gespecialiseerde hulpmiddelen om ambulante welzijns- en gezondheidsprofessionals te ondersteunen.