Het jaarverslag is een mooie gelegenheid om terug te blikken op het afgelopen jaar en even stil te staan bij de belangrijke veranderingen in organisatie, zowel bij Brusano als in de welzijns- en gezondheidssector in het algemeen. 

In 2024 moest Brusano zich meer dan ooit aanpassen aan een nieuwe context. 

Bovenop haar bestaande verantwoordelijkheden kreeg de vzw de opdracht om de zorgzones te coördineren. 

Het volledige Brusanoteam is zich ervan bewust dat dit een grote verandering is die meerdere jaren in beslag zal nemen, en dat er nog veel veranderingen in het systeem nodig zijn om alles te verwezenlijken, maar heeft zich vol overtuiging ingezet voor dit belangrijke gezamenlijke project. 

Een territoriale organisatie was geen nieuw gegeven voor de vzw. Het is immers de werkhypothese die Brusano sinds 2020 hanteert als alternatief om een systeem te organiseren dat beter kan inspelen op de veranderende behoeften van de bevolking. 

Het Geïntegreerd welzijns- en gezondheidsplan (GWGP), en dan vooral de implementatie van het mesoniveau (de zorgzones) bood Brusano de gelegenheid om de inspanningen op te schalen die de vzw al vele jaren levert, en de geleerde lessen daarbij te benutten. 

De reorganisatie van het Brusselse welzijns- en gezondheidsaanbod op territoriale basis om gebieden te creëren met ‘bevolkingsverantwoordelijkheid’ vormt een belangrijke perspectiefverschuiving voor de organisatie van het systeem. 

Tijdens de overgangsperiode moesten we dan ook aandachtig luisteren naar het werkveld om vat te krijgen op de situatie en de professionals te informeren over wat er geleidelijk aan zou worden ingevoerd in de verschillende zones. Een dergelijke verandering doorvoeren in een werkveld dat het moeilijk heeft (begunstigden met steeds complexere situaties, tekorten in bepaalde beroepen, verzadiging van diensten, budgettaire onzekerheid, onzekere projecten enz.) is allerminst evident. Een van de uitdagingen in die specifieke context bestaat erin de professionals te mobiliseren om de bevolkingsverantwoordelijkheid te implementeren. Een collectief inzicht bereiken in wat dat in de praktijk betekent en hoe het moet worden geïmplementeerd, heeft veel werk gevergd, dat bovendien moet worden voortgezet. De begrippen territoriale organisatie van de welzijns- en gezondheidszorg en bevolkingsverantwoordelijkheid kwamen aan bod in een artikel in het eerste nummer van Zinneke, het tijdschrift over de verandering van de welzijns- en gezondheidsorganisatie in Brussel. Lees en herlees het hier 

Professionals in de welzijns- en gezondheidssector kunnen zich ontmoedigd of zelfs opstandig voelen door de omvang van de opdracht die voor hen ligt en het gebrek aan middelen waarover ze beschikken om die uit te voeren. Dat gevoel lijkt ons volkomen legitiem. Een groot aantal spelers is het er niettemin over eens dat niemand over alle middelen, kennis en legitimiteit beschikt om een antwoord te bieden op alle uiteenlopende situaties, en dat het essentieel is om gemeenschappelijke samenwerkingskaders uit te werken en de coördinatie te ondersteunen door af te stappen van een verticale aanpak (per pathologie, per doelgroep, per sector enz.) en door meer collectieve en preventieve benaderingen te ondersteunen. 

Tegelijkertijd vinden veel betrokkenen het onaanvaardbaar dat er zo veel mensen nog steeds geen toegang hebben tot de hulp en zorg die ze nodig hebben, en dat het dringend nodig is om de non-take-up tegen te gaan. Dat vormt overigens de kern van die verantwoordelijkheid voor de bevolking. 

Deze nieuwe opdracht vereiste de oprichting van vijf teams (ter ondersteuning van de zorgzones), het uitwerken van een visie en de snelle invoering van een bestuursstructuur. Het doel van die organisatie is om uiteenlopende betrokkenen van verenigingen, overheidsdiensten en dienstverleners samen te brengen en samen prioritaire acties te definiëren en te implementeren in de 5 zorgzones en het gewest, dankzij het steeds duidelijkere beeld van de behoeften van de bevolking en het dienstenaanbod op elk niveau. 

Ook dat is nieuw: een collectieve, operationele aansturing implementeren op basis van kwantitatieve en kwalitatieve gegevens die enerzijds afkomstig zijn van de databanken en anderzijds gebaseerd zijn op de professionele kennis en ervaring van betrokkenen bij de actieraden van de zorgzones en het gewest. 

Het oogt allemaal complex, maar de territoriale aanpak zal er volgens ons voor zorgen dat er makkelijker een solidariteitsstructuur geïmplementeerd kan worden, wat ons systeem robuuster en inclusiever maakt. Een belangrijke doelstelling daarbij is om bij het uitvoeren van het beleid rekening te houden met de context: met de sociale ongelijkheid in de toegang tot hulp en zorg en met de sociale factoren voor de gezondheid in het algemeen. 

Dat alles zegt nog niets over de hectische activiteit die Brusano in 2024 heeft gekend en over de bergen creativiteit en energie die de operationele en ondersteunende teams hebben ingebracht. 

Om dat allemaal te weten te komen, moet je ons activiteitenverslag lezen! 

Petje af en vol goede moed naar (het vervolg van) 2025!