Het ‘Thematische overleg over welzijns- en gezondheidszorg’ maakt deel uit van het stappenplan voor de zorgzones van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Alle spelers uit de lokale welzijns- en gezondheidssector zijn van harte welkom om deel te nemen, ongeacht hun focusdomein. De behandelde onderwerpen (preventie en gezondheidsbevordering, geestelijke gezondheid, verbinding ziekenhuis/ambulante zorg) werden gekozen omdat ze transversaal zijn, zodat iedereen zijn mening kan geven vanuit zijn eigen specifieke perspectief.
Na het bekijken van de eerste lessen uit de gesprekken over geestelijke gezondheid staan we nu stil bij de lessen die we trokken uit de bijeenkomsten over preventie en gezondheidsbevordering.
We definiëren eerst duidelijk waar het hier om gaat.
Preventie gaat specifiek over het voorkomen van ziekte. Preventie is echter niet beperkt tot de gezondheidszorg, want alle professionals in de welzijns- en gezondheidssector kunnen een rol spelen om het vermogen van begunstigden en gemeenschappen te versterken om zorg te dragen voor hun gezondheid.
Gezondheidsbevordering daarentegen ontwikkelt een positieve benadering van gezondheid. Het gaat erom mensen en gemeenschappen meer grip te geven op hun gezondheid en welzijn door hun omstandigheden en levenswijze te verbeteren. Dit vereist een sectoroverschrijdende aanpak, omdat intersectorale maatregelen onontbeerlijk zijn om deze determinanten te beïnvloeden.
Uit het overleg in de vijf zorgzones zijn een aantal gemeenschappelijke elementen naar boven gekomen, met als belangrijkste prioritaire actiegebieden: voeding (toegang en kwaliteit), huisvesting (toegang en gezondheid) en geestelijke gezondheid, waartoe ook isolement en verlies van sociale banden kunnen worden gerekend. Die overeenstemming over de gebieden waarop moet worden ingezet, gaat samen met een consensus over een aantal voorwaarden om doeltreffend te kunnen optreden. In alle overlegmomenten wordt dan ook gewezen op de noodzaak om elkaar beter te leren kennen, meer samen te werken en een beter beeld te krijgen van de beschikbare middelen (structureel, menselijk, materieel) in de zorgzone. Voor de beschikbare middelen werd er begonnen met opsporen, inventariseren en uitwisselen, wat momenteel in min of meer is gevorderd. Voor de samenwerking wordt erop gewezen dat de verschillende organisaties en spelers op het terrein elk een specifieke verankering hebben waarmee rekening moet worden gehouden om wat bestaat te versterken in plaats van nieuwe acties op te starten.
Er wordt ook nagedacht over manieren om een breed of specifiek publiek doeltreffend te bereiken. Meerdere malen wordt gewezen op het belang van invloedrijke brugfiguren binnen de gemeenschappen en netwerken.
Naast de drie prioritaire actiegebieden die alle zorgzones gemeen hebben, komen hier en daar ook enkele specifieke uitdagingen naar voren: seksueel overdraagbare aandoeningen, roken enz. Sommigen benadrukken het belang van preventieve en proactieve bewustmakingsacties, bijvoorbeeld bij periodes van luchtvervuiling of hittegolven: wat wel en niet doen…
Een samenvatting van alle overlegmomenten over ‘Preventie en gezondheidsbevordering’ die tot nu toe hebben plaatsgevonden, is te vinden op de website van elke zorgzone (zie hieronder).